Üretra Darlığı

Üretra Darlığı Nedir?

Üretra darlığı, idrar kanalının (üretra) anormal şekilde daralması sonucu idrar akışının engellenmesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Erkeklerde daha sık görülür ve çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebilir. Tedavi edilmezse ciddi böbrek ve mesane sorunlarına yol açabilir.

Normal Üretra Anatomisi Nasıl Olmalı?

Üretra, idrarın mesaneden dışarı atılmasını sağlayan tüp şeklindeki kanaldır. Erkeklerde yaklaşık 20 cm, kadınlarda ise 4 cm uzunluğundadır.

✔ Erkek üretrası 3 ana bölüme ayrılır:

Ön üretra (penilüretra): Daha esnek yapıdadır.
Arka üretra (membranöz ve prostatiküretra): Daha sert ve sabit yapıdadır.
Bulbarüretra: En sık darlık gelişen bölgedir.

✔ Kadın üretrası kısa olduğu için darlık nadir görülür.

Üretra darlığı, üretranın herhangi bir bölgesinde gelişebilir ve idrar akışını zorlaştırarak hastanın yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir.

Üretra Darlığının Sebepleri Nelerdir?

Üretra darlığı birçok farklı sebepten dolayı gelişebilir. En sık görülen nedenler şunlardır:

A) Travmatik Nedenler

✔ Pelvik Travmalar: Trafik kazaları, düşmeler, doğrudan perine bölgesine alınan darbeler.

✔ Üretral Kateter veya Endoskopi Sonrası: Uzun süreli sonda kullanımı, tekrarlayan sistoskopiler.

✔ Cinsel İlişki Sırasında Travma: Penis kırılması veya zorlamaya bağlı yaralanmalar.

B) Enfeksiyonlar

✔ Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar (CYBH): Özellikle gonore (bel soğukluğu) ve klamidya gibi enfeksiyonlar.

✔ Üretrit (Üretra İltihabı): Kronik enfeksiyonlar darlık gelişmesine neden olabilir.

C) Cerrahi Müdahaleler Sonrası

✔ Prostat Cerrahileri: TUR-P veya radikal prostatektomi sonrası üretra darlığı gelişebilir.

✔ Hipospadias Ameliyatları: Doğuştan üretra anomalilerinin düzeltilmesi sonrası darlık gelişebilir.

D) Doğuştan Gelen (Konjenital) Nedenler

✔ Üretral Valvler: Erkek bebeklerde doğuştan idrar kanalında tıkanıklık olabilir.

E) Enflamatuvar ve Otoimmün Hastalıklar

✔ Liken Sklerozus (Balanitis Xerotica Obliterans – BXO): Üretra mukozasında skar dokusu oluşturan bir deri hastalığıdır.

Üretra Darlığında Hangi Şikayetler Olur?

Üretra darlığının belirtileri hastalığın şiddetine ve darlığın uzunluğuna bağlı olarak değişebilir:

✔ İdrar yaparken zorlanma (en yaygın belirti)

✔ İdrar akış hızında azalma

✔ Çatallı veya kesik kesik idrar yapma

✔ İdrar sonrası damlama ve mesaneyi tam boşaltamama hissi

✔ İdrar yolu enfeksiyonlarına yatkınlık

✔ Mesane taşı gelişimi

✔ Tam tıkanıklık (Acil durum, idrar yapamama ve mesane dolması – akut retansiyon)

Uzun süre tedavi edilmezse:

Böbrek yetmezliği gelişebilir.
Mesane genişleyebilir ve fonksiyonları bozulabilir.

Üretra Darlığı Tanısı Nasıl Konur?

✔ Enfeksiyon:

En önemli komplikasyonlardan biridir. Antibiyotik kaplı protezler enfeksiyon riskini azaltır.
Enfeksiyon gelişirse protezin çıkarılması gerekebilir.

✔ Protezin Mekanik Arızası:

Özellikle şişirilebilir protezlerde nadiren mekanik bozulmalar olabilir.
Yeni nesil protezlerde dayanıklılık 10-15 yıl arasında değişir.

✔ Ağrı ve Şişlik:

Ameliyat sonrası ilk 1-2 hafta hafif ağrı olabilir.
Ağrı kesiciler ve soğuk kompres uygulanabilir.

Üretra Darlığını Nasıl Tedavi Ederiz?

Üretra darlığının tedavisi darlığın uzunluğuna, yerine ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir.

A) Geçici Çözümler

✔ Üretral Dilatasyon (Genişletme)

Balon veya buji kullanılarak üretra genişletilir.
Geçici bir çözümdür, genellikle darlık tekrar eder.

✔ İç Üretrotomi (Darlık Kesme – DVIU)

Endoskopik olarak darlık bölgesi kesilerek açılır.
Kısa (<1 cm) darlıklarda etkili olabilir, ancak tekrarlama riski yüksektir.

B) Kalıcı Çözümler – Cerrahi Yöntemler

✔ Üretra Rekonstrüksiyonu (Üretroplasti)

Altın standart tedavi yöntemidir.
Darlık bölgesi tamamen çıkarılarak üretra yeniden onarılır.

Üretroplasti Çeşitleri:

1. 1. PrimerAnastomozÜretroplasti

- - Kısa darlıklarda (1-2 cm) üretranın dar bölgesi kesilip uç uca dikilir.

1. 1. Graft Kullanılarak Yapılan Üretroplasti

- - Uzun darlıklarda ağız mukozası (bukkal mukoza) grefti kullanılarak üretra onarılır.

1. 1. PediküllüFlapÜretroplasti

- - Alternatif cerrahi teknik olup, ciddi vakalarda uygulanabilir.

✔ Üretral Stent Uygulaması

Çok ileri yaşlı veya cerrahiye uygun olmayan hastalarda geçici rahatlama sağlar.

Üretra Darlığında Açık Ameliyat(Üretroplasti) Ne Zaman Yapılmalı?

Üretra darlığında tedavi yöntemi, darlığın uzunluğu, yeri, tekrarlama riski ve hastanın genel sağlık durumu göz önünde bulundurularak belirlenir. Açık cerrahi (üretroplasti), üretra darlığının en kalıcı tedavi yöntemidir ve aşağıdaki durumlarda tercih edilir:

✔ 2 cm’den uzun darlıklar

✔ Endoskopik tedavi sonrası tekrarlayan darlıklar

✔ Şiddetli skar ve fibrozis gelişmiş hastalar

✔ Tam tıkanıklık olan hastalar

✔ Penil üretra darlıkları

✔ Travma sonrası gelişen ileri darlıklar

Bu durumlarda açık ameliyat (üretroplasti) en iyi seçenektir ve kalıcı çözüm sunar.

Eğer hastanın durumu hakkında detaylı bilgi verirseniz, spesifik vakaya göre en uygun tedavi yöntemini tartışabiliriz.

Üretra Darlık Vakalarında Ne Zaman Ağızdan Parça Kullanılır?

Açık üretroplasti prosedürlerinde ağızdan alınan doku (genellikle buccal mucosa, yani ağız içi mukoza) kullanımı, üretranın iyileşmesi için uygun doku sağlayan bir seçenek olarak tercih edilir. Ağız içinden doku almak, özellikle üretranın daralma, striktür veya tıkanıklık gibi durumlarla karşı karşıya kalındığında kullanılır. Ağız içi doku kullanımı, aşağıdaki durumlarda yaygındır:

Üretrastriktürleri
Yetersiz doku var ise
Başka Doku Kaynakları Yetersizse: Kasıktan veya diğer vücut bölgelerinden alınan dokular yetersiz kaldığında, ağız içi doku iyi bir alternatif olabilir.
Özellikle uzun süreli ve geniş çaplı striktürlerde, buccal mukozanın kullanımı daha iyi iyileşme ve fonksiyon sağlayabilir.

Buccal mukozanın kullanılması, hastaya daha az ağrı ve komplikasyon riski sunarken, uzun vadede üretranın fonksiyonel ve estetik iyileşmesini destekler.

Üretra Darlığı Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Etmeliyiz?

✔ Tedavi sonrası ilk 3-6 ay düzenli kontroller gereklidir.

✔ İdrar yolu enfeksiyonlarından korunmak için bol su tüketilmelidir.

✔ Tekrarlayan darlıklarda erken müdahale önemlidir.

Sonuç

✔ Üretra darlığı, zamanında ve uygun şekilde tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

✔ Kısa darlıklarda endoskopik yöntemler, uzun ve tekrarlayan darlıklarda üretroplasti en etkili tedavi seçeneğidir.

✔ Erken tanı ve düzenli takip hastaların yaşam kalitesini artırır ve böbrek yetmezliği gibi ciddi komplikasyonları önler.

Sizin veya bir yakınınızın üretra darlığı ile ilgili özel bir durumu varsa, daha ayrıntılı bilgi için iletişime geçiniz.

Prof. Dr. Volkan İzol, Ürolojik Hastalıklar, Ürolojik Tedaviler, Adana Üroloji, Adana Üroloji Uzmanı, Adana Üroloji Doktoru

İletişim