İdrarda Kan
İdrarda Kan (Hematüri) Nedir?
İdrarda kan görülmesi yani “hematüri”, nedeni mutlaka belirlenmesi gereken bir sorundur. Genellikle idrar yolu enfeksiyonu, idrar yolu taş hastalığı, böbrek kistleri, prostat büyümesi gibi iyi huylu hastalıklar nedeniyle ortaya çıksa da, daha ciddi ve kötü huylu bir hastalığa bağlı da oluşabilir.
İdrarda kan her zaman gözle görülmeyebilir. İdrarın rengini değiştirmeyecek kadar azsa ancak kimyasal deneylerle ya da idrar çökeltisinin mikroskopla incelenmesiyle saptanabilir.
İdrarınızda bu renk değişikliğinizi saptadığınız an en kısa zamanda üroloji doktoruna başvurmanız gerekmektedir. Unutmayalım erken tanı hayat kurtarır.
Hematüri Neden Olur?
⦁ İdrar yolu enfeksiyonları, Böbrek enfeksiyonları (piyelonefrit)
Bazı insanlar, özellikle yaşlı yetişkinler için tek hastalık belirtisi idrardaki mikroskobik kan olabilir.
⦁ Mesane veya böbrek taşı
Taşlar genellikle ağrısızdır, bu nedenle bir tıkanmaya neden olmadıkça veya atılmadıkça muhtemelen böbrek taşına sahip olduğunuzu fark etmeyebilirsiniz. Mesane veya böbrek taşları da idrarda kanamaya neden olabilir.
⦁ Prostat büyümesi
Prostat büyümesi idrar yolunu sıkıştırarak idrar akışını kısmen engeller. Bu durum idrarda kanamaya sebep olabilir. Prostat enfeksiyonu (prostatit) aynı belirti ve semptomlara neden olabilir.
⦁ Kanser
Görünür idrar kanaması ilerlemiş böbrek, mesane veya prostat kanserinin bir işareti olabilir.
⦁ Kalıtsal bozukluklar
Kırmızı kan hücrelerinde kalıtsal bir hemoglobin kusuru olan orak hücreli anemi, idrarda hem görünür hem de mikroskobik hematüriye neden olur.
⦁ Travma
Bir kaza veya temas sporu nedeniyle böbreklerinize ya da idrar torbanıza alacağınız bir darbe veya başka bir yaralanma, idrarınızda görünür kana neden olabilir.
⦁ İlaçlar
Bazı ilaçların kullanımına bağlı idrar kanaması görülebilir. Bu sebeple idrarda kanama şikayeti ile muayeneye geldiğinizde mutlaka kullandığınız ilaçları doktorunuza iletmeniz gerekmektedir.
⦁ Aşırı egzersiz
Aşırı egzersizin büyük hematüriye yol açması nadirdir ve nedeni bilinmemektedir. Sürekli aerobik egzersizle ortaya çıkan mesane travması, dehidrasyon veya kırmızı kan hücrelerinin parçalanması ile bağlantılı olabilir.
Koşucular bu durumdan en çok etkilenen gruptur ancak yoğun bir antrenmandan sonra herkes gözle görülür idrar kanaması geliştirebilir. Yine de egzersizden sonra idrarda kan görürseniz bunun egzersizden olduğunu düşünseniz bile doktorunuza başvurun.
Hematüri Tanısı nasıl Konulur?
Aşağıdaki testler ve muayeneler, idrarınızdaki kanın nedenini bulmak için kullanılmaktadır:
⦁ Fiziksel muayene
⦁ İdrar testleri
⦁ Görüntüleme testleri: Genellikle, hematüri nedenini bulmak için bir görüntüleme testi gerekir. Doktorunuz CT, MRI taraması veya ultrason muayenesi önerebilir.
⦁ Sistoskopi: Doktorunuz, mesanenizi ve üretrayı hastalık belirtileri açısından incelemek için mesanenize küçük bir kamera ile donatılmış bakabilir.
Bazen idrar kanamasının nedeni keşfedilemez. Bu durumda doktorunuz özellikle sigara içmek, çevresel toksinlere maruz kalma veya radyasyon tedavisi öyküsü gibi mesane kanseri için risk faktörleriniz varsa bu faktörlerin düzenli takip testlerini önerebilir.
Hematüri Nasıl Tedavi Edilir?
Hematüride buna sebep olan etken göre tedavi belirlenir.Hematüriye sebep idrar yolu enfeksiyonu ise temizlemek için antibiyotik alınması, prostatın büyümesi ise prostatın küçültülmesi adına reçeteli bir ilaç kullanılması gibi etkeni ortadan kaldrmaya yönelik tedaviler uygulanır. Bazı durumlarda tedavi uygulanmasına gerek olmaz.
İdrarda kanamanın sebebi bulunamazsa ya da mesane kanseri için risk faktörü barındırıyorsa, 3 ila 6 ayda bir idrar testi takibi yapılmasını ve kan basıncının izlenmesi gerekebileceğinden hastalar takip altında kalmalıdırlar.