Üreter darlığının sebepleri nelerdir?

Üreter darlıkları, çeşitli faktörler nedeniyle gelişebilir. Bu nedenler genellikle doğuştan ya da sonradan kazanılmış durumlara dayanmaktadır.

1. Doğumsal Nedenler:

• Üreteropelvik Bileşke Darlığı (UPJ Stenozu): Bu, üreterin böbrek ile birleştiği noktada (üreteropelvik bileşke) meydana gelen daralmadır ve genellikle doğuştan gelir. Bu durum, idrarın böbrekten üretere geçişini engelleyerek sıvı birikmesine (hidronefroz) neden olabilir. UPJ darlığı, doğuştan üreter darlığının en yaygın nedenidir.
• Üretral Atreziler: Doğumsal olarak üreterin bir kısmı tıkanmış ya da gelişmemiş olabilir, bu da idrar akışını engeller.

2. Travmatik Nedenler:

• Pelvik Travmalar: Pelvik bölgedeki kazalar, düşmeler veya cerrahi müdahaleler üreterin yaralanmasına ve daralmasına yol açabilir. Pelvik kırıklar veya büyük cerrahiler (örneğin, jinekolojik veya ürolojik cerrahiler) üreterin zedelenmesine neden olabilir.
• Laparoskopik ve Robotik Cerrahiler: Robotik cerrahiler veya minimal invaziv cerrahiler sırasında yapılan işlemler, üreterin yaralanmasına neden olabilir. Özellikle pelvik ve abdominal cerrahilerde, üretere zarar verme riski vardır.

3. İnflamasyon ve Enfeksiyonlar:

• Kronik Enfeksiyonlar: Kronik idrar yolu enfeksiyonları, özellikle böbrek enfeksiyonları, üreterdeki dokularda skar dokusu oluşumuna ve buna bağlı olarak daralmalara yol açabilir.
• Tuberküloz: Böbrek tüberkülozu, üreteri etkileyen ve daralmaya yol açabilen bir enfeksiyondur. Genellikle başka organları da etkileyebilir.

4. Kanser ve Tümörler:

• Üreter Kanseri: Üreterin kendisinde veya yakın çevresindeki organlarda gelişen kanserler üreterde darlıklara yol açabilir. Kanserin büyümesi, idrar yolunun tıkanmasına neden olabilir.
• Pelvik Kanserler: Üreterin geçtiği bölgelerdeki kanserler, çevre dokulara yayılarak üreterde daralmaya yol açabilir. Özellikle kadınlarda, rahim kanseri ve servikal kanserin cerrahi tedavileri üreter darlığına neden olabilir.

5. Taş Hastalığı:

• Böbrek Taşları: Böbrek taşları veya üreter taşları, uzun süreli obstrüksiyonlara yol açarak, üreteri daraltabilir. Bu durum, taşın bulunduğu yerin etrafındaki dokularda iltihap ve skar dokusu oluşumuna neden olabilir.
• Taş Sonrası Skarlaşma: Taş tedavisi veya taşın geçişi sırasında meydana gelen mikrotravmalar, üreteri daraltarak zamanla tıkanıklık oluşturabilir.

6. Ameliyat Sonrası Skarlaşma:

• Ürolojik ve Abdominal Cerrahiler: Pelvik cerrahiler, özellikle ürolojik kanser cerrahileri, böbrek nakli veya doğum sonrası komplikasyonlar, üreterin yapısını bozabilir ve daralmasına yol açabilir. Ayrıca, anterior üretra cerrahisi sonrası da üreterin daralması görülebilir.

Üreter darlığının belirtileri nelerdir?:

Üreter darlığının belirtileri, daralmanın şiddetine ve hangi bölümde olduğuna bağlı olarak değişir. Genellikle aşağıdaki semptomlar görülebilir:

• Darlık nedeniyle idrarın böbrekten mesaneye akışı engellenir ve böbreklerde basınç artar. Bu, sırt ağrısı veya yan ağrısına yol açabilir.
• Böbrekte sıvı birikmesi, şişme ve genişleme (hidronefroz) ile sonuçlanabilir.
• İdrar yolu enfeksiyonları
• İdrarda kan görülmesi (hematuri)
• İdrar Yapma Güçlüğü: Mesane tam boşalamaz ve idrarın tutulması nedeniyle sık idrara çıkma, aciliyet veya zorluk hissedilebilir.
• Eğer darlık uzun süre tedavi edilmezse, böbrek fonksiyonlarında kalıcı hasara yol açabilir.

Üreter darlığının tanısında hangi yöntemler kullanılır?:

Üreter darlığının tanısı, hastanın şikayetleri, fiziksel muayene ve çeşitli görüntüleme yöntemleriyle yapılır.

1. Fiziksel Muayene ve Anamnez
2. Ultrasonografi
3. İntravenöz Piyelografi (IVP)
4. Bilgisayarlı Tomografi (CT) ve MR Piyelografi: Üreterdeki daralmaların daha ayrıntılı incelenmesi için CT veya MR görüntüleme teknikleri kullanılabilir. Bu yöntemler, özellikle pelvik bölgeyi incelemek için faydalıdır.
5. Retrograd Üreteropielografi (RUG): Üreterdeki daralmayı tespit etmek için kullanılan bir başka özel görüntüleme yöntemidir.
6. Endoskopik Değerlendirme (Sistoskopi ve Üretroskopi): Üreterin doğrudan gözlemlenmesi için endoskopik teknikler kullanılır. Bu, üretradaki darlıkların yerini ve şiddetini belirlemek için oldukça faydalıdır.
7. İdrar Testleri: Enfeksiyon belirtileri ve böbrek fonksiyonları izlenebilir. Kan ve protein testleri ile böbrek hasarı veya enfeksiyon tespiti yapılabilir.

Üreter darlığı nasıl tedavi edilir?

Üreter darlığının tedavisi, daralmanın şiddetine, yerleşimine ve nedenine bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri şunları içerir:

1. Konservatif Yönetim:

• İzlem: Darlık belirli bir semptoma yol açmıyorsa, düzenli takip ve izlem önerilebilir. Özellikle küçük ve tıkanıklık yapmayan darlıklar için izleme tedavisi uygulanabilir.

2. Endoskopik Müdahaleler:

• Balloon Dilatasyonu: Darlığın bulunduğu bölgeye balon kateteri yerleştirilerek, darlık genişletilir. Bu, genellikle hafif ve geçici darlıklar için uygulanır.
• Stent Yerleştirilmesi: Geçici olarak üreterin genişletilmesi ve idrar akışının sağlanması amacıyla stent yerleştirilebilir. Bu yöntem genellikle cerrahi müdahaleye karar verilene kadar kullanılır.

3. Cerrahi Tedavi:

• Üreteroplasti: Üretranın daralmış kısmı çıkarılır ve çevre dokulardan (ağız içi mukoza, deri veya böbrek etrafındaki dokular) alınan greftler ile onarılır.
• Üreter Anostomozu: Daralmış bölge çıkartılır ve sağlıklı üreter uçları birbirine dikilir.
• Üreterin Rekonstrüksiyonu: Geniş bir darlık varsa, üreterin uzun bir kısmı çıkarılabilir ve kalan sağlıklı doku ile birleştirilebilir.
• Minimal İnvaziv Cerrahi Yöntemler (Laparoskopik ve Robotik Cerrahi): Laparoskopik veya robotik cerrahi, geleneksel açık cerrahiden daha az invazivdir ve hastanın iyileşme süresi daha hızlıdır.

Üreter darlıkları tedavisinde Laparoskopik- Robotik cerrahi avantajları nedir?

Bu teknikler, özellikle üreteropelvik bileşke (UPJ) darlığı, üreter striktürü, üreter hasarı ve kanser sonrası rekonstrüksiyon gerektiren vakalarda kullanılır.

Laparoskopik ve Robotik Cerrahinin Avantajları

Laparoskopik ve robotik cerrahiler, minimal invaziv teknikler olduğu için geleneksel açık cerrahiye kıyasla birçok avantaja sahiptir:

✅ Daha Küçük Kesiler: Daha az doku hasarı ve daha küçük skar oluşumu olur.

✅ Daha Hızlı İyileşme Süreci: Hastalar açık cerrahiye göre daha kısa sürede taburcu edilir.

✅ Daha Az Kan Kaybı: Minimal invaziv tekniklerde kan kaybı çok daha azdır.

✅ Daha Az Ağrı: Küçük kesiler sayesinde hastanın postoperatif ağrısı daha az olur.

✅ Daha Hızlı Günlük Hayata Dönüş: İşe ve sosyal hayata dönüş süresi daha kısadır.

✅ Daha Düşük Komplikasyon Riski: Enfeksiyon, yara yeri fıtığı ve doku hasarı riski düşüktür.

✅ Daha İyi Kozmetik Sonuçlar: Küçük kesiler nedeniyle hastalarda minimal iz kalır.

Robotik cerrahi, laparoskopik cerrahinin avantajlarını bir adım ileriye taşır. Üç boyutlu (3D) görüş, daha hassas dikiş teknikleri ve daha iyi ergonomi sağlayarak cerrahın ameliyatı daha kontrollü yapmasına olanak tanır.

Hangi Durumlarda Laparoskopik veya Robotik Cerrahi Kullanılır?

Laparoskopik ve robotik cerrahi, özellikle aşağıdaki durumlarda tercih edilir:

1. a) Üreteropelvik Bileşke (UPJ) Darlığı

• En sık görülen doğumsal üreter darlığıdır.
• Üreter ile böbreğin birleştiği noktada (üreteropelvik bileşke) idrar akışı engellenir.

1. b) Üreter Striktürleri (Üreterde Skarlaşma Sonucu Daralma)

• Travma, taş hastalığı, enfeksiyonlar veya cerrahi sonrası gelişebilir.

1. c) Üreterin Cerrahi Onarımı (Üreter Rekonstrüksiyonu)

• Pelvik cerrahiler veya radyoterapi sonrası üreter hasarı oluşabilir.

1. d) Üreter Tümörleri ve Kanser Sonrası Rekonstrüksiyon

• Üreter kanseri veya çevre organlara yayılan tümörlerde üreterin bir kısmının çıkarılması gerekebilir.

Laparoskopik ve Robotik cerrahi tekniklerinin farkı nedir?

Minimal invaziv üreter cerrahilerinde laparoskopik veya robotik yöntemlerle yapılan başlıca teknikler şunlardır:

1. A) Laparoskopik Pyeloplasti (UPJ Darlığında Kullanılır)

• Böbrek ile üreter arasındaki darlığın (UPJ darlığı) cerrahi olarak düzeltilmesidir.
• Yöntem: Üreterin daralmış bölgesi çıkarılır ve kalan sağlıklı dokular anostomoze edilir (yeniden birleştirilir).
• Başarı oranı: %90-95 civarındadır.

1. B) Robotik Pyeloplasti

• Laparoskopik yöntemin robot destekli versiyonudur.
• Robotik cerrahi, özellikle kompleks darlıklarda veya önceki başarısız cerrahilerde daha iyi sonuç verebilir.

1. C) Laparoskopik Üreteroplasti

• Üreter striktürlerinde darlık bölgesi çıkarılır ve üreter uçları birbirine dikilir.
• Avantajı: Açık cerrahiye kıyasla iyileşme süresi çok daha kısadır.

1. D) Robotik Üreteroplasti

• Hassas sütürleme ve minimal kan kaybı avantajı nedeniyle tercih edilir.
• Geniş veya uzun darlıklarda doku greftleri (ağız mukozası, bağırsak segmentleri) kullanılabilir.

1. E) Laparoskopik Boari Flap Ameliyatı (Alt Üreter Darlıkları İçin)

• Mesanenin bir parçası üreter yerine kullanılarak üreter yeniden oluşturulur.
• Endikasyon: Üreterin büyük bir bölümü hasar gördüğünde tercih edilir.

1. F) Laparoskopik veya Robotik Üreter İmplantasyonu (Reimplantasyon)

• Üreterin mesaneye yeniden bağlanmasını içerir.
• Endikasyon: Alt üreter darlıkları veya vezikoüreteral reflü tedavisinde kullanılır.