Çocuğum Tek Testisle Doğdu, Normal mi? Ne Yapmalıyım?
Prof. Dr. Volkan İzol – Üroloji Profesörü, Pediatrik ve Androloji Uzmanı
Giriş: Ailelerin En Büyük Endişesi
Merhaba, ben Prof. Dr. Volkan İzol.
Kliniğime gelen anne babaların en sık kaygılarından biri şudur:
“Hocam, oğlum tek testisle doğdu, bu normal mi? İleride bir sorun yaşar mı?”
Bu çok haklı bir endişedir. Testisler hem üreme hem de hormon üretimi için çok önemlidir. Ama tek testisle doğmak her zaman ciddi bir sağlık sorunu anlamına gelmez.
Bu yazıda, tek testisle doğma (monorşizm) durumunu, nedenlerini, belirtilerini, tanı ve tedavi sürecini, ilerideki yaşamı nasıl etkilediğini ve ailelerin bilmesi gereken her detayı anlatacağım.
Testislerin Görevi
Testisler, skrotum denilen torbanın içinde yer alan iki küçük organdır.
Görevleri:
•Sperm Üretimi: Gelecekte baba olmayı sağlar
•Testosteron Salgısı: Erkeklik hormonu, ergenlikte ses kalınlaşması, kas gelişimi ve cinsel fonksiyonları sağlar
Bu nedenle testis yokluğu veya eksikliği bazı durumlarda hormon ve üreme fonksiyonlarını etkileyebilir.
Tek Testisle Doğma Nedir?
Bu duruma konjenital monorşizm denir.
•Bazen testis gelişmez (agenizi)
•Bazen gelişir ama karın içinde kalır (inmemiş testis)
•Bazen gebelik sırasında torsiyon geçirip kaybolur
Önemli olan bu durumun doğru değerlendirilmesi ve takip edilmesidir.
Belirtiler
Anne baba genellikle doğumda fark eder:
•Skrotumun bir tarafı boştur
•Diğer testis normal boyutta olabilir veya hafif büyük olabilir
İlerleyen yaşlarda belirtiler:
•Skrotum asimetrisi
•Ergenlikte hormon eksikliği bulgusu (nadiren)
Neden Olur?
•Gelişimsel Eksiklik: Testis embriyonik dönemde gelişmez
•İnmemiş Testis: Doğumda skrotuma inmemiştir, kasıkta veya karın içinde kalmıştır
•Anne Karnında Torsiyon: Testis dönüp kan akımı kesildiği için kaybolur
•Hormonal Problemler: Gebelikte hormon eksikliği
Tanı Süreci
Çocuk ürolojisi uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.
•Fizik Muayene: Kasık kanalı ve skrotum dikkatle incelenir
•Ultrason: Testis kasıkta mı yoksa hiç mi oluşmamış bakılır
•MR: Karın içi yerleşimli testis araştırılır
•Laparoskopi: Karın içine kamera ile bakılarak testis olup olmadığı kesinleştirilir
Ben kliniğimde, özellikle tek taraflı testisi olmayan çocuklarda laparoskopiyi hem tanı hem tedavi amacıyla kullanıyorum.
Tedavi Seçenekleri
1️⃣ İnmemiş Testis Varsa
Cerrahi ile yerine indirilir (orşiopeksi).
•En uygun zaman: 6–12 ay arası
•Erken yapılması hem sperm üretimi hem de kanser riskinin azaltılması için çok önemlidir
2️⃣ Testis Hiç Yoksa
•Diğer testis normal çalışıyorsa genellikle tedavi gerekmez
•Ergenlikte kozmetik amaçlı testis protezi takılabilir
3️⃣ Hormon Tedavisi
Bazı olgularda hormon uyarıcı tedavi ile testisin inmesi sağlanabilir (hCG).
Tek Testisle Yaşamak
Birçok aile şunu sorar:
“Hocam, tek testisle çocuk sahibi olabilir mi?”
Cevabım: Evet. Tek testis, genellikle yeterli sperm ve testosteron üretir.
Ergenlikte gelişim normal seyreder.
Ancak dikkat edilmesi gerekenler:
•Diğer testisin travmadan korunması
•Düzenli ürolojik kontrol
•Ergenlikte hormon düzeylerinin takip edilmesi
Riskler
•İnmemiş testis varsa ileride kanser riski artar
•Hormonal yetersizlik nadiren görülebilir
•Psikolojik etkiler (özgüven sorunları) olabilir
Ameliyat Sonrası ve Takip
Orşiopeksi sonrası:
•Çocuk genellikle aynı gün taburcu olur
•1-2 hafta içinde normal aktivitelere döner
•Yılda bir kez muayene ile takip edilir
Psikolojik Boyut
Tek testisli doğan çocuklarda ailelerin en büyük endişesi gelecekteki cinsellik ve baba olma konusudur.
Ben ailelere şunu vurgularım:
“Tek testisle sağlıklı bir hayat mümkündür. Ergenlik ve yetişkinlikte hormon üretimi çoğunlukla yeterlidir.”
Gerekirse ergenlikte kozmetik amaçlı testis protezi önererek özgüveni desteklerim.
Sık Sorulan Sorular
Tek testisle normal cinsel hayat olur mu?
Evet, hormon üretimi yeterli olduğu sürece tamamen normaldir.
İleride çocuk sahibi olabilir mi?
Evet, tek testis genellikle yeterli sperm üretir.
Diğer testisi korumak için ne yapmalı?
Spor yaparken koruyucu kullanmalı, travmalardan kaçınılmalı.
Prof. Dr. Volkan İzol’un Yaklaşımı
Benim yaklaşımımda, tek testisli doğan her çocuk detaylı muayeneden geçer.
Laparoskopi ile testisin varlığı kesinleştirilir.
Eğer testis yoksa aileyi bilgilendirir, uzun dönem takip planı yaparım.
Amaç çocuğun hem fiziksel hem psikolojik olarak sağlıklı büyümesidir.
Sonuç
Tek testisle doğmak endişe verici görünse de çoğu zaman ciddi bir sorun oluşturmaz.
Doğru zamanda tanı ve gerekirse cerrahi ile çocuk tamamen sağlıklı bir şekilde büyür, normal bir ergenlik ve yetişkinlik dönemi geçirir.
Prof. Dr. Volkan İzol olarak hedefim, bu çocukların hem tıbbi hem de psikolojik açıdan en iyi şekilde takip edilmesi ve ailelerin bilinçlendirilmesidir.