Prostat kanseri, erkeklerde en sık görülen kanserlerden biridir. Erken dönemde teşhis edildiğinde tedavi şansı son derece yüksektir. Ancak klasik biyopsi yöntemleri her zaman doğru odaktan örnek alınmasını garanti etmez. Bu nedenle son yıllarda MR füzyon biyopsisi ve bunun en gelişmiş hali olan yapay zekâ yardımlı transperineal biyopsi ön plana çıkmıştır.

Bu yazıda, yapay zekâ destekli transperineal MR füzyon prostat biyopsisinin nasıl yapıldığını, avantajlarını, dezavantajlarını ve kimler için uygun olduğunu Prof. Dr. Volkan İzol’un klinik yaklaşımıyla anlatıyoruz.

⸻

MR füzyon biyopsisi, prostatın manyetik rezonans (MR) görüntüleri ile gerçek zamanlı ultrason (USG) görüntülerinin birleştirilmesi (füzyon) prensibine dayanır. Bu sayede MR’da şüpheli alanlar net şekilde görülür ve biyopsi iğnesi bu bölgelere hassas biçimde yönlendirilebilir.

Klasik biyopsilerde iğneler rastgele bölgelere gönderilirken, MR füzyon yöntemi “hedefe yönelik” (targeted) biyopsi yapılmasını sağlar.

⸻

Biyopsinin yapılacağı iğne giriş yolu, yöntemin başarısı ve komplikasyon riski açısından önemlidir.

•Transrektal (makattan girilerek) biyopsilerde enfeksiyon riski yüksektir.

•Transperineal (perineden, yani anüs ile skrotum arasından) yapılan biyopsilerde ise bu risk neredeyse sıfıra iner.

Bu nedenle, özellikle enfeksiyon riski yüksek hastalarda, antibiyotik direnci olanlarda veya önceki biyopsilerinde sonuç alınamayan hastalarda transperineal yaklaşım tercih edilir.

⸻

Günümüzde MR görüntülerinin yorumlanmasında yapay zekâ algoritmaları büyük rol oynamaya başlamıştır.

Yapay zekâ sistemleri MR görüntülerinde:

•Şüpheli odakları otomatik olarak işaretler,

•PI-RADS skorlamasını destekler,

•Füzyon sistemine hedef bölgeleri tanımlar,

•Hekimin hata payını azaltır ve biyopsi süresini kısaltır.

Bu teknoloji sayesinde Prof. Dr. Volkan İzol gibi deneyimli cerrahlar, MR ve ultrason görüntülerini eş zamanlı olarak değerlendirip milimetrik hassasiyetle örnekleme yapabilmektedir.

⸻

1.Hasta hazırlığı: Genellikle hafif sedasyon altında yapılır, bağırsak temizliği gerekmez.

2.MR görüntüleri sisteme yüklenir.

3.Yapay zekâ destekli yazılım, MR’da saptanan lezyonları işaretler.

4.Ultrason probu perine bölgesinden yerleştirilir ve MR görüntüsüyle birleştirilir.

5.Hedeflenen noktadan biyopsi iğnesiyle örnek alınır.

6.İşlem ortalama 15–20 dakika sürer.

⸻

✅ Enfeksiyon riski son derece düşüktür.

Transperineal giriş yolu, rektum florasıyla temas etmediği için antibiyotik ihtiyacı minimaldir.

✅ Hedefe yönelik ve doğru örnekleme yapılır.

Yapay zekâ desteğiyle lezyonların tam merkezinden örnek alınabilir.

✅ Anlamlı kanserlerin saptanma oranı daha yüksektir.

Özellikle Gleason ≥7 tümörler daha doğru yakalanır.

✅ Önceki negatif biyopsilere rağmen şüpheli MR lezyonu olanlarda ikinci şans sağlar.

✅ Prostatın tamamını haritalama (template mapping) imkânı sunar.

✅ Lokal anestezi veya kısa sedasyonla uygulanabilir, konforludur.

⸻

⚠️ Teknik olarak ileri donanım gerektirir.

Yapay zekâ entegrasyonlu MR füzyon sistemleri maliyetlidir ve her merkezde bulunmaz.

⚠️ Öğrenme eğrisi yüksektir.

Doğru füzyon ve iğne yönlendirmesi için deneyim şarttır.

⚠️ İlk etapta maliyeti klasik biyopsiye göre yüksektir.

Ancak tekrar biyopsi ihtiyacını azalttığı için uzun vadede daha ekonomik hale gelir.

⸻

•PSA değeri yüksek olup klasik biyopsi negatif çıkanlar

•MR’da şüpheli PI-RADS 3–5 lezyonu olanlar

•Enfeksiyon riski taşıyan veya antibiyotik alerjisi bulunan hastalar

•Daha önce biyopsi sonrası enfeksiyon geçirenler

•Hedefe yönelik, güvenli ve ağrısız biyopsi isteyen hastalar

⸻

Yapay zekâ destekli transperineal MR füzyon prostat biyopsisi, prostat kanseri tanısında en güvenli, en hassas ve en modern yöntemlerden biridir.

Bu yöntem sayesinde yanlış negatif oranları düşerken, gereksiz tekrar biyopsiler önlenir.

Prof. Dr. Volkan İzol’un liderliğinde uygulanan bu teknoloji, minimal invaziv yaklaşımların ve robotik cerrahi deneyiminin birleşimiyle, hastalara en yüksek doğrulukta tanı konulmasını sağlar.

Erkek sağlığında erken tanı hayat kurtarır.

Eğer PSA’nız yüksek, MR sonucunuzda şüpheli bir alan varsa veya daha önceki biyopsiniz negatif çıkmasına rağmen endişeleriniz sürüyorsa, yapay zekâ destekli transperineal MR füzyon biyopsisi sizin için en doğru adım olabilir.