Prof. Dr. Volkan İzol Anlatıyor – Bilimsel, Dürüst ve Hastanın Anlayacağı En Kapsamlı Rehber

Cinsel istek (libido), erkek sağlığının hem biyolojik hem psikolojik göstergelerinden biridir. Yaşla beraber cinsel istekte azalma çok sık görülen ama çoğu erkeğin konuşmaktan çekindiği bir durumdur. Aslında tıpkı tansiyon, şeker, kolesterol gibi tamamen tıbbi bir süreçtir ve doğru yaklaşımla büyük oranda tedavi edilebilir.

Benim klinik pratiğimde, özellikle 40 yaş sonrası erkeklerin en sık başvurduğu şikâyetlerden biri “hocam eskisi gibi isteğim yok, libido düştü, cinsel hayatım zayıfladı” cümlesidir. Bu durum sadece cinselliği değil; özgüveni, evlilik ilişkisini, günlük enerjiyi, motivasyonu ve yaşam kalitesini etkiler.

Bu kapsamlı yazıda erkeklerde yaşla beraber cinsel istek azalmasını tıbbi, hormonal, psikolojik ve yaşam tarzı boyutlarıyla ele alacağım. Bilimsel çalışmalara dayanan, modern tedavi seçeneklerini içeren ve tamamen hastanın anlayacağı sade bir dille hazırlanmış bir rehber olacak.

⸻

Libido; kişinin cinselliğe duyduğu doğal ilgi, arzu ve motivasyonu temsil eder.

Erkeklerde libido 3 ana mekanizma tarafından belirlenir:

1.Hormonlar → özellikle testosteron

2.Beyin kimyası → dopamin, serotonin, noradrenalin

3.Psikolojik durum → stres, depresyon, ilişki dinamiği

4.Fiziksel sağlık durumu → damar sağlığı, metabolizma, uyku

Bu dört sistem dengede olduğunda cinsel istek güçlü olur; herhangi birinde bozulma olduğunda libido düşer.

⸻

35 yaşından itibaren erkeklerde testosteron her yıl ortalama %1–2 azalır.

Bu süreç “andropoz” olarak bilinir, ama menopoz gibi bir anda ortaya çıkmaz. Sinsi şekilde ilerler.

Cinsel istekte azalma 10 temel nedenle ortaya çıkar:

⸻

Libidonun “yakıtı” testosterondur.

Testosteron düşünce:

•Cinsel arzu azalır

•Sabah sertleşmeleri zayıflar

•Enerji düşer

•Kas kaybı olur

•Kilo artışı görülür

•Uykusuzluk ve isteksizlik başlar

Bu durum “hipogonadizm” olarak adlandırılır.

⸻

Penisin ereksiyon mekanizması tamamen damarsal bir olaydır.

Kalp ve beyin damarlarındaki yaşlanma nasıl güçsüzlük yaratıyorsa, penis damarları da etkilenir.

Ereksiyon zayıfladıkça libido da psikolojik olarak düşer.

⸻

•Şeker hastalığı

•Tiroid hastalıkları

•Hipertansiyon

•Kalp yetmezliği

•Böbrek hastalıkları

•Karaciğer yağlanması

Bu hastalıklar hem damarsal hem hormonal mekanizmalarla libidoyu azaltır.

⸻

Erkeklerde “performans anksiyetesi” libido düşüklüğünün en yaygın nedenidir.

Stres → kortizol artışı → testosteron düşüşü → libido kaybı zinciri oluşur.

⸻

Depresyon hem cinsel isteği hem ereksiyonu azaltır.

Ayrıca birçok antidepresan libido düşürücü yan etkiye sahiptir.

⸻

Partnerle uyumsuzluk, tartışmalar, iletişim eksikliği cinsel isteği azaltır.

⸻

Uyku sırasında testosteron üretimi zirve yapar. Uyku bozulduğunda testosteron üretimi de bozulur.

⸻

Yağ dokusu testosteronu östrojene çevirir.

Kilo arttıkça testosteron düşer → libido zayıflar.

⸻

Tüm damar yapısını bozar. Kronik içicilerde ciddi libido kaybı görülür.

⸻

Andropoz ile birlikte;

•Testosteron azalır

•Damar yapısı zayıflar

•Sinir ileti hızı düşer

•Kas/yağ oranı bozulur

•Psikolojik enerji düşer

Bu nedenle 50 yaş sonrası libido düşmesi sık görülür.

⸻

Hastalarım çoğu zaman karıştırıyor:

•Libido düşüklüğü → cinsel isteğin azalması

•Erektil disfonksiyon → penis sertleşmesinin yetersizliği

Bu iki durum birbirini tetikleyebilir ama aynı şey değildir.

Doğru tedavi için ayrımın yapılması şarttır.

⸻

❓ “Testosteronum mu düştü?”

Büyük ihtimalle evet; 40 yaş sonrası sık görülür.

❓ “İlaç mı başlamalıyım?”

Kan testine bakmadan karar verilmez.

❓ “Libido neden kayboluyor?”

En sık neden hormon – stres – damar üçlüsüdür.

❓ “Sadece psikolojik olabilir mi?”

Evet, birçok erkekte %100 psikolojik kaynaklıdır.

❓ “Tedavisi mümkün mü?”

Kesinlikle evet. Libido düşüklüğü en iyi tedavi edilen cinsel sorunlardandır.

⸻

Klinikte ilk yaptığım değerlendirme şunlardır:

✔ 1) Kan testleri

•Testosteron

•Serbest testosteron

•LH – FSH

•Prolaktin

•TSH

•Estradiol

•D vitamini

•Açlık şekeri – HbA1c

•Lipit profili

Erektil mekanizma da etkilenmiş olabilir.

Uyku apnesi şüphesi varsa.

Stres, kaygı ve depresyon var mı?

Kronik hastalıklar, ilaçlar, ameliyat öyküsü incelenir.

⸻

Bu bölüm yazının en önemli kısmı.

Libido azalmasının tedavisi kişiye özel yapılır.

Tek bir sihirli ilaç veya tek bir mucize çözüm yoktur.

Tedaviyi 5 ana bölümde toparlayabiliriz:

⸻

Eğer testosteron düşükse, en etkili tedavi testosterondur.

Kullanım şekilleri:

•Enjeksiyon

•Jel

•Krem

•Tablet

Faydaları:

•Cinsel isteği artırır

•Kas gücünü artırır

•Yağ oranını düşürür

•Enerjiyi artırır

•Depresyonu azaltır

•Sabah sertleşmelerini geri getirir

Dikkat edilmesi gerekenler:

•PSA takibi

•Kan yoğunluğu

•Düzenli kontrol gereklidir

Testosteron doğru hastaya, doğru dozda verildiğinde çok etkili bir tedavidir.

⸻

Prolaktin yüksekse libido tamamen düşer.

Tedavi edildiğinde istek geri gelir.

⸻

Hipotiroidi libido düşüklüğünün gizli nedenidir.

Tedavi ile düzelir.

⸻

Testosteronu destekler.

Düşük olan hastalarda libido zayıf olur.

⸻

Kortizol testosteronun düşmanıdır.

Erkeklerde cinsel başarısızlık korkusu büyük bir psikolojik yüktür.

Depresyon varsa libido toparlamaz.

İletişim terapisi bile bazen çok etkili olur.

⸻

Bu bölüm tedavinin temel taşıdır.

✔ Uyku Düzeni

Testosteron gece üretilir.

✔ Düzenli Egzersiz

Ağırlık kaldırma → doğal testosteron artışı

Karın bölgesi yağlarının azalması → östrojen düşer → libido artar.

✔ Sağlıklı Beslenme

•Omega-3

•Çinko

•Magnezyum

•B12

libido destekler.

✔ Sigara ve Alkolü Azaltmak

✔ Kilo Kayıt Etmek

Kilo veren erkeklerde testosteron otomatik yükselir.

⸻

Ereksiyon kalitesini artırarak libido üzerinde pozitif etki yaratır.

Bazı durumlarda dopamini artırarak libido güçlendirir.

•Maca

•Tribulus

•Çinko

•L-Arginin

•CoQ10

Bitkisel desteklerde doz ve kalite önemlidir.

⸻

Damar yapısını iyileştirir.

Ereksiyon kalitesini artırır → libido da artar.

Damarsal yapıyı iyileştirerek cinsel enerjiyi artırabilir.

Cinsel performans arttıkça libido geri döner.

⸻

Evet, bir noktaya kadar normaldir.

Ancak şu durumlar normal değildir:

•Hiç istek olmaması

•2–3 aydır tamamen libido kaybı

•Sabah sertleşmelerinin tamamen bitmesi

•Yorgunluk, depresyon, kilo artışıyla birlikte libido düşmesi

•Eşle cinsel ilişkinin tamamen kesilmesi

Bu durumlar mutlaka hormon ve damar incelemesi gerektirir.

⸻

•Erken yatmak

•Haftada 3 gün ağır egzersiz

•Alkolü sınırlamak

•Sağlıklı beslenmek

•Stres azaltıcı aktiviteler yapmak

•Partnerle iyi iletişim kurmak

•Kafein ve şekeri azaltmak

•Günlük güneş ışığı

•Zihinsel detoks

Basit ama etkili yöntemlerdir.

⸻

•3 aydır libido yoksa

•Sabah sertleşmeleri kaybolduysa

•Depresyon eşlik ediyorsa

•Kilo artışı + yorgunluk + isteksizlik varsa

•Sertleşme bozukluğu eşlik ediyorsa

•Testosteron düşüklüğü şüphesi varsa

•Şeker, tiroid, kalp hastalığı varsa

Bu durumda mutlaka üroloğa başvurmak gerekir.

⸻

Erkeklerde yaşla birlikte cinsel isteğin azalması sık görülen bir durumdur ama kader değildir.

Doğru değerlendirme ve kişiye özel tedavi kombinasyonlarıyla libido çoğu zaman tamamen geri döner.

Ben hastalarıma her zaman şunu söylerim:

“Libido azalması yaşlanmanın doğal bir parçası gibi görünür ama aslında büyük oranda tedavi edilebilir bir tıbbi durumdur.”

Tedavide en önemli üç nokta:

✔ Hormonal dengeyi sağlamak

✔ Damar yapısını güçlendirmek

✔ Stres – uyku – beslenme düzenini kurmak

Bu üçü düzeldiğinde erkeklerde cinsel istek büyük oranda toparlar.